Birgün Gazetesi'nde yayınlanan bir röportajı aktarıyorum...
LENİN’DEN MEKTUBUNUZ VAR!
14 Mart 2010
)
Hasan Gürelliler, pullarda Lenin’i ve sosyalizmi arayan biri. Yıllardır başta Lenin olmak üzere dünya sosyalist tarihinin liderlerinin pullarını, zarflarını ve onlar adına basılmış paraları topluyor.
Lenin ile başlamış koleksiyonuna ancak Frida Kahlo ve Nazım Hikmet’i araken bulmuş kendini. Potemkin Zırhlısı’ndan Paris Komünü’ne; Sovyet coğrafyasından, Afrika’ya kadar uzanmış yolu. hatta daha önce adını duymadığı ülkeler olduğunu bile öğrenmiş. Birçok ülkenin, krallıkla yönetilen, despot liderlere sahip ülkelerin ve hatta Birleşik Devletler’in bile sosyalizm temalı pullar çıkardığını keşfetmiş; Türkiye hariç. “Bırakın Lenin’i, bir Nazım Hikmet pulumuz bile yok” derken bu durumdan utandığını itiraf ediyor.
Sosyalizmin ve sosyalist liderlerin onurlandırıldığı neredeyse bütün pulları koleksiyonunda toplayan Hasan Gürelliler’in şimdiki hedefi ise, ‘Pullarla Sosyalizm’ adında bir kitap hazırlamak...
»Koleksiyon yapma fikri nasıl gelişti?
Yıllardır yapıyordum bu koleksiyonu ben. İnsanlar çiçek toplar, tren toplar koleksiyoner olmak için. Ben de düşündüm ne toplayayım. Dedim ki siyasi düşünceme de uygun olsun, hem işe yarasın hem de orijinal birşey olsun, Lenin toplayayım dedim.
»Ne zaman?
6 yıl önce kadar. Önce Lenin pulları toplamaya başladım. Türkiye’de de bulmamıza olanak yok bu pulları. İnternetten araştırmaya başladım, satış sitelerine baktım, e-bay’den buldum. ‘Lenin ile ilgili pulları nerede bulurum’ diye filatelistlere sordum, alan araştırmasına girdim önce ve Lenin pullarından başladım işe. Nereden çıkmış diye merak edip, bir de onun tarihini araştırdım. İlk 1924’te Lenin öldüğü zaman basılmış Lenin pulları. İlk 1924 senesinden ve o zamanın Sovyet pullarından başlattım koleksiyonumu.
Sonra baktım ki Sovyetler Birliği’nin haricinde bir sürü sosyalist ülke pul çıkarmış, sonra bu ülkelerin pullarına devam ettim. O arada gördüm ki, tüm dünya ülkeleri -bizim ülkemiz hariç, Fransa ve birkaç tane Avrupa ülkesi hariç- Lenin pulları basmış. Afrika’nın hemen hemen tüm ülkeleri basmış; Çin basmış, Vietnam basmış. Bu araştırma sırasında ismini daha önce duymadığım orijinal ülkeler bile çıktı karşıma. Bu ülkelerin hepsi belli dönemlerde Lenin pulları basmışlar. En çok Hindistan basmış mesela. Çok çeşitli sebeplerle belli dönemerde basmışlar. Mesela devrimin yıldönümü diye basmışlar, ölüm ve doğum yıldönümünlerinde anmak için basmışlar.
»Ne tarz pullar aradınız, hangi döneme ait pulları topladınız?
Lenin pullarını toplamayı tarihsel çizgiyi izleyerek 1924 senesinden 1991 senesine getirdim. Zaten 1991’de Sovyetler’de rejimin yıkılması ile son Lenin pulu basılmış. Mesela burada ilginç birşey buldum. Sovyetler Birliği dağılmadan önce Ekim Devrimi nedeniyle bir pul daha basılmış. Ama pul ‘draft’ halde duruyor; ‘devrim bitti’ diyerek tedavüle vermeye zamanları olmamış.
Sonra yurtdışında aramaya başladım. Sovyet sınırları dışında da basılan pulları toplamaya koyuldum. Bu arada aklıma geldi, o kadar topluyorum, birşeyi yapıyorsam bunları kitaplaştırma çalışmasına gireyim. Şimdi de bunun hazırlığına başladım işte, bir senedir kitapla uğraşıyorum.
Amacım ‘Pullarla Sosyalizm’ adı altında bir kitap hazırlamak. Bunun için başka materyaller de lazım tabii ki. Bu konuya da nerden başlanır; Marx’tan. Bu sefer döndüm Marx pulları aramaya ve toplamaya başladım. Tabii Friedrich Engels’e geçtik, oradan Paris Komünü pulları aradım. Bazı ülkeler bu komün anısına çıkarmışlar işte.
‘İŞİN TOPLAYICILIĞI BİTMİYOR’
»Koleksiyonculuk daha sonra Lenin’i aşıp, sosyalizmi anlatan herşeyi toplamaya dönüşmüş galiba...
Marx, Engels, Sovyet Devrimi, Lenin pullarının birçoğunu topladım. Ancak sonra bir düşündüm, Sovyetler dışında devrim olan birçok sosyalist ülke ve coğrafya var. Afrika’ya döndüm, seçimle gelen ilk devlet başkanı Patrice Lumumba pullarını toplamaya başladım. Sonunda kendimi tüm sosyalist liderlerin pulları, zarfları ile sosyalist edebiyatçılar ve düşünürlerin pullarını ararken buldum. Mesela Frida Kahlo’nun pulunu buldum; onlar da var koleksiyonumda.
Mesela dünyada sadece üç tane basılmış, üçü de Küba tarafından, Che resimli paralarım var. Üç çeşit ve sadece üç posta... Bunları buldum. Sonra Tito’ya geçtim. Mao’yu resmeden pul ve paralar topladım. Kuzey Kore’ye dair birşeyler toplayayım dedim. Simon Bolivar’ın pulu var, ancak parası yok bende. Bunların dışında zaten, üstünde kendi devlet adamının resmi bulunan parası olan başka bir sosyalist ülke yok.
Hâlâ da topluyorum işte, bitmiyor bu işin toplayıcılığı! Becerebilirsem eğer, tüm bunları kitaplaştıracağım.
»Baskı yapan ülkeye göre pullarda herhangi bir farklılık var mı?
Evet. Pullarda her ülke Lenin’i kendine benzetmiş. Çinliler ve Vietnamlılar çekik gözlü yapmış. Mesela Mozambik puluna baktığınızda Lenin’i siyahi olarak görürsünüz. Afrika ülkelerinin pulları genelde hep birbirine benziyor, ancak Mozambik gerçekten çok orijinal. Sadece Lenin de değil. Marx, Lenin ve Engels’in yanyana durdukları o meşhur ilüstrasyonun Mozambik versiyonunda hepsi siyahi ve kalın dudaklı resmedilmiş. Tam kendilerine benzetmişler.
»Aradığınız pulları hangi ülkelerden bulabiliyorsunuz?
Çok değişik ülkelerden bulabiliyorsunuz. mesela 1970’de bütün ülkeler Lenin’in doğumunun 100. yılı onuruna Lenin pulları çıkarmış.
1999’da milenyum nedeniyle, ‘milenyum liderleri’ diye pullar çıkmaya başlamış. Belçike Lenin pulu basmış, İrlanda öyle, Madagaskar’dan Finlandiya’ya kadar birçok ülke bu yılı pul çıkararak onurlandırmış. Sosyalizle alakası ve geçmişi olmayan ülkeler bile çıkarmış. Tabii hemen hemen hepsinde Lenin oldukça değişik resmedilmiş. Beğenmediğimiz birleşik Devletler bile, Lenin’in doğum yıldönümünde Lenin pulu çıkarmış. Üstelik Andy Warhol’un bir çalışması.
»Pullarınızı sergileyen sergiler de açmışsınız.
3 yıl önce kadar büroma birkaç genç gelmişti. Duvardaki Lenin resimlerini falan görünce merak ettiler, sohbet etmeye başladık. Çocuklar Nazım Hikmet Kültür Merkezi’nde çalışıyorlarmış meğer. “Sergi açmayı düşünür müsünüz?” dediler. İyi fikir olduğunu düşündüm ve ilk sergiyi Kadıköy’deki Nazım Hikmet Kültür Merkezi’nde açtım. Orada bir ay kadar açık kaldı. Ertesi sene yine, bu kez Maltepe’deki şubelerinde açtık.
»Ulaşamadığnız, çok aradığınız bir pul oldu mu?
Mesela tam bir sene Potemkin Zırhlısı’nı aradım. Her yerde aradım, bu da koleksiyonda yer almalı diye. Onu da buldum sonunda.
»Koleksiyonunuzdaki pullar çok farklı yollarla elinize geçmiştir kesin. Ancak size ulaşması yada sizin ona ulaşmanız bakımından ilginç bir hikâyesi olan var mı?
Bir tane var mesela, üzerinde Lenin ve Stalin’in resimleri olan bir pulu taşıyan bir mektup. Bulgaristan’dan yollanmış ama gönderildiği ülkü Türkiye. Tam da baskıcı yasakların hüküm sürdüğü bir dönemde. İstanbul’da yaşayan bir Rum’un adresi var üzerinde. Adam orada hamalbaşı imiş, sonradan öğrendim. Kazara Türkiye’de benim elime geçti bu mektup.
1956 tarihli bir mektup. Komünizm nasıl da ‘zararlı’ o günlerde, yine! Düşünün postacı üzerindekini anlasa, herhalde zarfı yırtıp atardı. “Sen komünizm propagandası yapıyorsun, zararlı neşriyat sokuyorsun yurda ve taşıyorsun” diye adamı içeri atarlardı belki de. Bir de hem Lenin, hem Stalin, tam zararlı neşriyat!
Bir de Vietnam esir kampından yazılmış bir zarfın üzerinde bulduğum bir Vietnam pulu var. Lenin pulu var diye aldım ama içinden mektubu da çıktı. Kim bilir kim tarafından yazıldı, kime gönderilecekti?
»Bir koleksiyoner olarak, Nazım Hikmet’in pulunu kendi ülkenizde değil de farklı topraklarda aramak zorunda kalmak size ne hissettirdi?
Çok üzüldüm, ancak belki de üzüntüden de fazla utandım! Hem tek aldım, hem blok aldım bulunca. Nazım hikmet’in dünyada çıkarılmış tek bir pulu var. Sovyetler Birliği basmış. Tek bir ülke çıkarmış, başka hiçbir ülkede yok. Zaten ne yazık ki, bizim öyle bir niyetimiz de hiç olmamış. Onlarsa hem pul hem de ilk gün zarfı çıkarmışlar.
»Sizin gibi bu şekilde ve bu temada pul toplayan başka biri daha var mı bildiğiniz yada temas kurabildiğiniz?
İnternetten sürekli görüştüğüm insanlar var. Ellerinde Lenin ile ilgili bu tarz materyal olan çok kişi var. Özellikle e-bay gibi siteler üzerinden bunları satışa sunuyorlar. Mesela, Birleşik Devletler’de çok var, Ermenistan’da, Sovyetler Birliği’nin eski cumhuriyetlerinde, Litvanya’da var. Ama bunlar genelde bu işin satıcılık yönüylü ilgilenen ve profesyonel olarak satışını yapan insanlar. Daha karşıma “Ben bunun koleksiyonunu yapıyorum” diyen insan hiç çıkmadı.
»Dünya çapında teksiniz o halde.
Bilmiyorum tam olarak ama hoşuma da gidiyor bu durum.
»Her geçen yıl sizin yaptığınız tarzda bir koleksiyonun daha da nadirleşeceğini ve unutulacağını düşünüyor musunuz?
Kesinlikle. Hatta koleksiyonunu yapmak bir yana, bu pulları basan birileri kalmayacağını da düşünüyorum.
»İnsanlar sizin bu koleksiyonunuzdan esinlenip, “ben de bu işe gireyim” derse, ne yapmalarını tavsiye edersiniz? Nereden başlamak gerekir?
Sosyalizm temalı başlayacaksa eğer bir kere, önce Marx’tan başlaması gerekir. Kapital ile ilgili pullar toplaması gerekir. Oradan Lenin ve Engels’e geçecek, Benim yaptığım gibi, belki benden daha iyilerini bulacak.
»Türkiye’den bulabilirler mi?
Buradan bulmalarına olanak yok! Bazı ünlü Türk orijinli açık artırma sitelerinde ise, çıkarmışlar Lenin pulu diye üç-beş tane şey, ancak belli bile değil orijinal olup olmadıkları. Zaten bunlar koleksiyon yapmaya yetecet nitelikte şeyler de değil. Lenin ile ilgili pul siteleri var, onları bulmaları gerekir. Daha başka yurtdışında pul satan siteler var, oralardan araştırabilirler. Ama Türkiye içinde bulmalarına olanak yok. Zaten Türkiye’de pul tüccarı diyebileceğimiz iki yada üç tane insan var. Bu insanlar da kelimenin tam anlamıyla tüccarlar, yani işleri sadece alışveriş ve internetten alıp üzerine para koyup anormal rakamlarla bu işleri yapıyorlar.
»Pullara ulaşmak bu kadar zahmetli ise, insan bu işin maddi yönünü düşünmeden edemiyor.
Bu iş gerçekten çok masraflı bir iş. Bir de işin içine kargo masrafları da giriyor. Örneğin ben Nazım Hikmet pulları için 30 dolardan fazla para ödedim. Ama ben bu işe hobi olarak zaman doldurmaktan ziyade düşünce yapıma uyduğu için başladım. Ucuz bir şey değil gerçekten ama bir yandan dünyalara değer.
»Bunların dışında topladığınız ve biriktirdiğiniz bir şey var mı?
2009’un Ocak ayına kadar cumhuriyet sonrası basılan Türk kağıt paralarını topluyordum. 1927’de Mustafa Kemal’li ilk paradan günümüze kadar gelen bir koleksiyon... Fakat ekonomik kriz bana çocuğum kadar sevdiğim bu koleksiyonumu sattırdı. parça parça sattım, evladımdan ayrılmış gibi oldum, hatta çocuklarım bu yüzden küstüler bana, konuşmadılar bir süre... Ama eve ekmek götürmek ve işimi ayakta tutmak için yapmak zorundaydım.
Burnumuzun
dibinde komünist bir ülke!
Lenİn ve sosyalizm temaları pulların peşindeyken adını bile duymadığı birçok ülkenin tam da aradığı gibi pullar bastığını keşfeden ve dolayısıyla bu ülkeleri de tanıyan hasan Gürelliler soruyor bu kez, “Transnistria diye bir ülke biliyor musun?” diye. Ve, “Şu anda dünyada hiç bir ülkenin tanımadığı, komünizmle yönetilen tek ülkedir burası” diyerek sözlerine devam ediyor. 1994 yılında kurulduğunu belirttiği Transnistria için, “Romanya ile Moldova sınırında, Dinyester ırmağının doğu kıyısında kurulmuş de facto bir cumhuriyet. Başkenti Tiraspol. Rusya’dan gayrıresmi destek almakla beraber tamamen komünizmle yönetiliyor. Nüfusu çoğunlukla Ukrayna ve Rus asıllıdır. Bayrakları var, tüm sokaklarda ve meydanlarında Lenin heykelleri ayakta duruyor. Ve, Sovyet para birimi ne ise şu anda hâlâ onu kullanıyorlar. Tek farkla, rublelerin üzerine kendi pullarını yapıştırmışlar; onun dışında herşey noktasına kadar aynı. Yani hâlâ Sovyet paraları tedavülde ve dahası dolaşımda, insanlar onlarla alışveriş yapıyor burnumuzun dibinde!” diyor.
SEMİN SEZERER
Hasan Gürelliler’e, hasan.gurelliler@hotmail.com adresinden ulaşabilirsiniz.
Lenin ile başlamış koleksiyonuna ancak Frida Kahlo ve Nazım Hikmet’i araken bulmuş kendini. Potemkin Zırhlısı’ndan Paris Komünü’ne; Sovyet coğrafyasından, Afrika’ya kadar uzanmış yolu. hatta daha önce adını duymadığı ülkeler olduğunu bile öğrenmiş. Birçok ülkenin, krallıkla yönetilen, despot liderlere sahip ülkelerin ve hatta Birleşik Devletler’in bile sosyalizm temalı pullar çıkardığını keşfetmiş; Türkiye hariç. “Bırakın Lenin’i, bir Nazım Hikmet pulumuz bile yok” derken bu durumdan utandığını itiraf ediyor.
Sosyalizmin ve sosyalist liderlerin onurlandırıldığı neredeyse bütün pulları koleksiyonunda toplayan Hasan Gürelliler’in şimdiki hedefi ise, ‘Pullarla Sosyalizm’ adında bir kitap hazırlamak...
»Koleksiyon yapma fikri nasıl gelişti?
Yıllardır yapıyordum bu koleksiyonu ben. İnsanlar çiçek toplar, tren toplar koleksiyoner olmak için. Ben de düşündüm ne toplayayım. Dedim ki siyasi düşünceme de uygun olsun, hem işe yarasın hem de orijinal birşey olsun, Lenin toplayayım dedim.
»Ne zaman?
6 yıl önce kadar. Önce Lenin pulları toplamaya başladım. Türkiye’de de bulmamıza olanak yok bu pulları. İnternetten araştırmaya başladım, satış sitelerine baktım, e-bay’den buldum. ‘Lenin ile ilgili pulları nerede bulurum’ diye filatelistlere sordum, alan araştırmasına girdim önce ve Lenin pullarından başladım işe. Nereden çıkmış diye merak edip, bir de onun tarihini araştırdım. İlk 1924’te Lenin öldüğü zaman basılmış Lenin pulları. İlk 1924 senesinden ve o zamanın Sovyet pullarından başlattım koleksiyonumu.
Sonra baktım ki Sovyetler Birliği’nin haricinde bir sürü sosyalist ülke pul çıkarmış, sonra bu ülkelerin pullarına devam ettim. O arada gördüm ki, tüm dünya ülkeleri -bizim ülkemiz hariç, Fransa ve birkaç tane Avrupa ülkesi hariç- Lenin pulları basmış. Afrika’nın hemen hemen tüm ülkeleri basmış; Çin basmış, Vietnam basmış. Bu araştırma sırasında ismini daha önce duymadığım orijinal ülkeler bile çıktı karşıma. Bu ülkelerin hepsi belli dönemlerde Lenin pulları basmışlar. En çok Hindistan basmış mesela. Çok çeşitli sebeplerle belli dönemerde basmışlar. Mesela devrimin yıldönümü diye basmışlar, ölüm ve doğum yıldönümünlerinde anmak için basmışlar.
»Ne tarz pullar aradınız, hangi döneme ait pulları topladınız?
Lenin pullarını toplamayı tarihsel çizgiyi izleyerek 1924 senesinden 1991 senesine getirdim. Zaten 1991’de Sovyetler’de rejimin yıkılması ile son Lenin pulu basılmış. Mesela burada ilginç birşey buldum. Sovyetler Birliği dağılmadan önce Ekim Devrimi nedeniyle bir pul daha basılmış. Ama pul ‘draft’ halde duruyor; ‘devrim bitti’ diyerek tedavüle vermeye zamanları olmamış.
Sonra yurtdışında aramaya başladım. Sovyet sınırları dışında da basılan pulları toplamaya koyuldum. Bu arada aklıma geldi, o kadar topluyorum, birşeyi yapıyorsam bunları kitaplaştırma çalışmasına gireyim. Şimdi de bunun hazırlığına başladım işte, bir senedir kitapla uğraşıyorum.
Amacım ‘Pullarla Sosyalizm’ adı altında bir kitap hazırlamak. Bunun için başka materyaller de lazım tabii ki. Bu konuya da nerden başlanır; Marx’tan. Bu sefer döndüm Marx pulları aramaya ve toplamaya başladım. Tabii Friedrich Engels’e geçtik, oradan Paris Komünü pulları aradım. Bazı ülkeler bu komün anısına çıkarmışlar işte.
‘İŞİN TOPLAYICILIĞI BİTMİYOR’
»Koleksiyonculuk daha sonra Lenin’i aşıp, sosyalizmi anlatan herşeyi toplamaya dönüşmüş galiba...
Marx, Engels, Sovyet Devrimi, Lenin pullarının birçoğunu topladım. Ancak sonra bir düşündüm, Sovyetler dışında devrim olan birçok sosyalist ülke ve coğrafya var. Afrika’ya döndüm, seçimle gelen ilk devlet başkanı Patrice Lumumba pullarını toplamaya başladım. Sonunda kendimi tüm sosyalist liderlerin pulları, zarfları ile sosyalist edebiyatçılar ve düşünürlerin pullarını ararken buldum. Mesela Frida Kahlo’nun pulunu buldum; onlar da var koleksiyonumda.
Mesela dünyada sadece üç tane basılmış, üçü de Küba tarafından, Che resimli paralarım var. Üç çeşit ve sadece üç posta... Bunları buldum. Sonra Tito’ya geçtim. Mao’yu resmeden pul ve paralar topladım. Kuzey Kore’ye dair birşeyler toplayayım dedim. Simon Bolivar’ın pulu var, ancak parası yok bende. Bunların dışında zaten, üstünde kendi devlet adamının resmi bulunan parası olan başka bir sosyalist ülke yok.
Hâlâ da topluyorum işte, bitmiyor bu işin toplayıcılığı! Becerebilirsem eğer, tüm bunları kitaplaştıracağım.
»Baskı yapan ülkeye göre pullarda herhangi bir farklılık var mı?
Evet. Pullarda her ülke Lenin’i kendine benzetmiş. Çinliler ve Vietnamlılar çekik gözlü yapmış. Mesela Mozambik puluna baktığınızda Lenin’i siyahi olarak görürsünüz. Afrika ülkelerinin pulları genelde hep birbirine benziyor, ancak Mozambik gerçekten çok orijinal. Sadece Lenin de değil. Marx, Lenin ve Engels’in yanyana durdukları o meşhur ilüstrasyonun Mozambik versiyonunda hepsi siyahi ve kalın dudaklı resmedilmiş. Tam kendilerine benzetmişler.
»Aradığınız pulları hangi ülkelerden bulabiliyorsunuz?
Çok değişik ülkelerden bulabiliyorsunuz. mesela 1970’de bütün ülkeler Lenin’in doğumunun 100. yılı onuruna Lenin pulları çıkarmış.
1999’da milenyum nedeniyle, ‘milenyum liderleri’ diye pullar çıkmaya başlamış. Belçike Lenin pulu basmış, İrlanda öyle, Madagaskar’dan Finlandiya’ya kadar birçok ülke bu yılı pul çıkararak onurlandırmış. Sosyalizle alakası ve geçmişi olmayan ülkeler bile çıkarmış. Tabii hemen hemen hepsinde Lenin oldukça değişik resmedilmiş. Beğenmediğimiz birleşik Devletler bile, Lenin’in doğum yıldönümünde Lenin pulu çıkarmış. Üstelik Andy Warhol’un bir çalışması.
»Pullarınızı sergileyen sergiler de açmışsınız.
3 yıl önce kadar büroma birkaç genç gelmişti. Duvardaki Lenin resimlerini falan görünce merak ettiler, sohbet etmeye başladık. Çocuklar Nazım Hikmet Kültür Merkezi’nde çalışıyorlarmış meğer. “Sergi açmayı düşünür müsünüz?” dediler. İyi fikir olduğunu düşündüm ve ilk sergiyi Kadıköy’deki Nazım Hikmet Kültür Merkezi’nde açtım. Orada bir ay kadar açık kaldı. Ertesi sene yine, bu kez Maltepe’deki şubelerinde açtık.
»Ulaşamadığnız, çok aradığınız bir pul oldu mu?
Mesela tam bir sene Potemkin Zırhlısı’nı aradım. Her yerde aradım, bu da koleksiyonda yer almalı diye. Onu da buldum sonunda.
»Koleksiyonunuzdaki pullar çok farklı yollarla elinize geçmiştir kesin. Ancak size ulaşması yada sizin ona ulaşmanız bakımından ilginç bir hikâyesi olan var mı?
Bir tane var mesela, üzerinde Lenin ve Stalin’in resimleri olan bir pulu taşıyan bir mektup. Bulgaristan’dan yollanmış ama gönderildiği ülkü Türkiye. Tam da baskıcı yasakların hüküm sürdüğü bir dönemde. İstanbul’da yaşayan bir Rum’un adresi var üzerinde. Adam orada hamalbaşı imiş, sonradan öğrendim. Kazara Türkiye’de benim elime geçti bu mektup.
1956 tarihli bir mektup. Komünizm nasıl da ‘zararlı’ o günlerde, yine! Düşünün postacı üzerindekini anlasa, herhalde zarfı yırtıp atardı. “Sen komünizm propagandası yapıyorsun, zararlı neşriyat sokuyorsun yurda ve taşıyorsun” diye adamı içeri atarlardı belki de. Bir de hem Lenin, hem Stalin, tam zararlı neşriyat!
Bir de Vietnam esir kampından yazılmış bir zarfın üzerinde bulduğum bir Vietnam pulu var. Lenin pulu var diye aldım ama içinden mektubu da çıktı. Kim bilir kim tarafından yazıldı, kime gönderilecekti?
»Bir koleksiyoner olarak, Nazım Hikmet’in pulunu kendi ülkenizde değil de farklı topraklarda aramak zorunda kalmak size ne hissettirdi?
Çok üzüldüm, ancak belki de üzüntüden de fazla utandım! Hem tek aldım, hem blok aldım bulunca. Nazım hikmet’in dünyada çıkarılmış tek bir pulu var. Sovyetler Birliği basmış. Tek bir ülke çıkarmış, başka hiçbir ülkede yok. Zaten ne yazık ki, bizim öyle bir niyetimiz de hiç olmamış. Onlarsa hem pul hem de ilk gün zarfı çıkarmışlar.
»Sizin gibi bu şekilde ve bu temada pul toplayan başka biri daha var mı bildiğiniz yada temas kurabildiğiniz?
İnternetten sürekli görüştüğüm insanlar var. Ellerinde Lenin ile ilgili bu tarz materyal olan çok kişi var. Özellikle e-bay gibi siteler üzerinden bunları satışa sunuyorlar. Mesela, Birleşik Devletler’de çok var, Ermenistan’da, Sovyetler Birliği’nin eski cumhuriyetlerinde, Litvanya’da var. Ama bunlar genelde bu işin satıcılık yönüylü ilgilenen ve profesyonel olarak satışını yapan insanlar. Daha karşıma “Ben bunun koleksiyonunu yapıyorum” diyen insan hiç çıkmadı.
»Dünya çapında teksiniz o halde.
Bilmiyorum tam olarak ama hoşuma da gidiyor bu durum.
»Her geçen yıl sizin yaptığınız tarzda bir koleksiyonun daha da nadirleşeceğini ve unutulacağını düşünüyor musunuz?
Kesinlikle. Hatta koleksiyonunu yapmak bir yana, bu pulları basan birileri kalmayacağını da düşünüyorum.
»İnsanlar sizin bu koleksiyonunuzdan esinlenip, “ben de bu işe gireyim” derse, ne yapmalarını tavsiye edersiniz? Nereden başlamak gerekir?
Sosyalizm temalı başlayacaksa eğer bir kere, önce Marx’tan başlaması gerekir. Kapital ile ilgili pullar toplaması gerekir. Oradan Lenin ve Engels’e geçecek, Benim yaptığım gibi, belki benden daha iyilerini bulacak.
»Türkiye’den bulabilirler mi?
Buradan bulmalarına olanak yok! Bazı ünlü Türk orijinli açık artırma sitelerinde ise, çıkarmışlar Lenin pulu diye üç-beş tane şey, ancak belli bile değil orijinal olup olmadıkları. Zaten bunlar koleksiyon yapmaya yetecet nitelikte şeyler de değil. Lenin ile ilgili pul siteleri var, onları bulmaları gerekir. Daha başka yurtdışında pul satan siteler var, oralardan araştırabilirler. Ama Türkiye içinde bulmalarına olanak yok. Zaten Türkiye’de pul tüccarı diyebileceğimiz iki yada üç tane insan var. Bu insanlar da kelimenin tam anlamıyla tüccarlar, yani işleri sadece alışveriş ve internetten alıp üzerine para koyup anormal rakamlarla bu işleri yapıyorlar.
»Pullara ulaşmak bu kadar zahmetli ise, insan bu işin maddi yönünü düşünmeden edemiyor.
Bu iş gerçekten çok masraflı bir iş. Bir de işin içine kargo masrafları da giriyor. Örneğin ben Nazım Hikmet pulları için 30 dolardan fazla para ödedim. Ama ben bu işe hobi olarak zaman doldurmaktan ziyade düşünce yapıma uyduğu için başladım. Ucuz bir şey değil gerçekten ama bir yandan dünyalara değer.
»Bunların dışında topladığınız ve biriktirdiğiniz bir şey var mı?
2009’un Ocak ayına kadar cumhuriyet sonrası basılan Türk kağıt paralarını topluyordum. 1927’de Mustafa Kemal’li ilk paradan günümüze kadar gelen bir koleksiyon... Fakat ekonomik kriz bana çocuğum kadar sevdiğim bu koleksiyonumu sattırdı. parça parça sattım, evladımdan ayrılmış gibi oldum, hatta çocuklarım bu yüzden küstüler bana, konuşmadılar bir süre... Ama eve ekmek götürmek ve işimi ayakta tutmak için yapmak zorundaydım.
Burnumuzun
dibinde komünist bir ülke!
Lenİn ve sosyalizm temaları pulların peşindeyken adını bile duymadığı birçok ülkenin tam da aradığı gibi pullar bastığını keşfeden ve dolayısıyla bu ülkeleri de tanıyan hasan Gürelliler soruyor bu kez, “Transnistria diye bir ülke biliyor musun?” diye. Ve, “Şu anda dünyada hiç bir ülkenin tanımadığı, komünizmle yönetilen tek ülkedir burası” diyerek sözlerine devam ediyor. 1994 yılında kurulduğunu belirttiği Transnistria için, “Romanya ile Moldova sınırında, Dinyester ırmağının doğu kıyısında kurulmuş de facto bir cumhuriyet. Başkenti Tiraspol. Rusya’dan gayrıresmi destek almakla beraber tamamen komünizmle yönetiliyor. Nüfusu çoğunlukla Ukrayna ve Rus asıllıdır. Bayrakları var, tüm sokaklarda ve meydanlarında Lenin heykelleri ayakta duruyor. Ve, Sovyet para birimi ne ise şu anda hâlâ onu kullanıyorlar. Tek farkla, rublelerin üzerine kendi pullarını yapıştırmışlar; onun dışında herşey noktasına kadar aynı. Yani hâlâ Sovyet paraları tedavülde ve dahası dolaşımda, insanlar onlarla alışveriş yapıyor burnumuzun dibinde!” diyor.
SEMİN SEZERER
Hasan Gürelliler’e, hasan.gurelliler@hotmail.com adresinden ulaşabilirsiniz.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder